Locutions, idioms and examples
ab u. c., ad urbe condita =
from the foundation of Rome
|| ad urbem sum || ad (or in) urbem adeo =
to go to a city
|| alicui urbem trado || ad defensionem urbium =
for the defence of the city
|| ab exordio urbis =
from the beginnings of the city (= of Rome)
|| ad eam urbem adno =
to reach by waterway in this city (about goods)
|| ab urbe proficiscor =
to leave from Rome
|| ab urbe exeo =
to depart from the city
|| ad summam urbem || ad urbem remaneo || circa urbem || ad urbem accessurum (esse) || circum urbem || ad urbem advectus || ad urbem versus || Aureliana civitas or Aurelianensis urbs || iam a condita urbe || ab urbe excio =
to let out of the city
|| ab urbe egredior =
to depart from the city
|| ab urbe discessus =
departure from the city
|| celebris urbs || ab urbe submoti =
they (were) kept away from Rome
|| ad urbem venio || ad urbem subeunt || ad urbem proficiscor || aliquem urbe revello || ad eorum urbes penetro =
to penetrate until their city
|| ad urbem advolo || adventus ad or in urbem || a primordio urbis || Apollinis urbs || ab (or ex) Urbe absum =
being absent from Rome
|| ab condita urbe ad liberatam =
from the founding until the liberation of the city (= until the republic)
|| ad incrementum urbis =
for the development of the city
|| ad cognitionem urbis =
to visit an unknown city
|| aliquem ab urbe amoveo || Campana urbs || ago aliquem in urbem || captivitates urbium || Buthroti urbem || ad urbem accedo || campestrem urbem || adequito urbem || aedifico urbem || Agenoris urbem or urbs || busta urbium || abeo ab urbe =
to depart, to leave the city
|| Attalicae urbes || abscedo ab urbe =
to depart from the city
|| Urbem peto || auctor urbis || Capuae, in qua urbe … || ad urbem accessus || aliquot circa urbes || aditus in urbem || ad urbem ut non accederem perseveravi || aliquem ante urbem produco || do diripiendam urbem || ab ea urbe transmissio in Graeciam =
the crossing starting from that city to Greece
|| ad urbem terrorem perfero || casus urbis Troianae || ab oppugnatione urbium temperatum (est) =
they abstained from besieging the cities
|| a sedibus urbem eruo =
to destroy a city from its foundations
|| ab urbe abeo (or abscedo) =
to depart from the city
|| abiectae urbis ruinae =
the ruins of the city razed to the ground
|| aliquod addo urbi decus || ad urbem subeo (or succedo) || apud sordem urbis || ad summum usum urbis || vagus incedit in urbe || ad fanum ex urbe tota concurritur =
we flock to the temple from the entire city
|| sacra aequalia urbi || agmen urbi infundo || ad urbe condita (or post urbem conditam) || amnis urbem secans || ea domus urbi erat ornamento || adiungo montem urbi || absterreo aliquem ab urbe oppugnanda =
to deter someone from attacking the city
|| bene moratas urbes || cingere urbem obsidione || ardua urbis moenia || aliquem rure in urbem extraho || aliquid ex urbe hostium recupero || aggerem ad urbem promoveo || atrocius in urbe saevitum || auctor non sum ut te urbi committas || ante conditam urbem || ad urbem admoveo exercitum || captae superavimus urbi || circumeo urbem muro || a figulis munitam urbem =
the city fortified by potters (= Babylon, being surrounded by walls made of baked bricks)
|| capio vi urbem || ago aliquem virgis in urbem || ad praesidium urbis relicus est || absentem urbem tollis =
you bring to the stars the faraway city
|| circumdo murum urbi || bacchari per urbem || iacentia urbis loca || ab urbe iuventutem ablego =
to remove the young ones from the city
|| bacchatur Fama per urbem || circumflua urbs Ponto || a primo urbis ortu =
since the founding of Rome
|| circumfusum mare urbi || o urbem venalem et mature perituram || a primis cunabulis huius urbis =
since the birth of this city
|| Berenicen … ab urbe dimisit invitus invitam || a Gallia bellum in urbem circumegit =
brought the war, inverting the direction, from Gaul to Rome
|| capta in transitu urbs Ninos || Argivae impotens dominator urbis || Bruttii corona cinxerunt urbem || bellum ab urbe et moenibus propulso || arx locus munitissimus urbis || arx ab urbe muro divisa || arva et urbes litore diductae || armorum officinas in urbe instituo || certus procul urbe degere || ambiguus an urbem intraret || circumvecti ab urbe ad aversa insulae || ab urbe Numantina traxit notam =
he owes his glorious name to Numantia
|| civiles super urbe curae || eam dissensionem in urbe perfuga nuntiat Bruttiis || sacrificium aequale huius urbis || sacra avecta in finitimas urbes || accepi urbem cum Philippi partium esset =
I received the city when it was on Philippus side
|| qua in urbe primum se orator extulit || paene in ipso urbis incendio || aliam quam urbem quaesituri sumus quo transmigremus? || clandestino introitu urbe est potitus || clamor … captam urbem ostendit || alii ut urbi praesiderent relicti || Aeneas urbem designat aratro || ad prohibendos urbis aditu hostes || fabula tota iactaris in urbe || ad urbem Scipioni maiore resistitur vi || ad urbem proximis itineribus pergit || adverso Tiberi ad urbem est subvectus || centum urbes habitant magnas || ad singulas urbes arma circumfero || centum nobilem Cretam urbibus || ad praebendam opportunam consilio urbem || alicui vocabulum indere ex nomine urbis || ad magnam … ut in ea regione urbem pervenit =
he arrived at a large city for that region
|| celsis caput urbibus exit || aemulis urbibus regibusque excisis || adventante fatali urbi clade || adserit urbes sola fames || adeone hospes huiusce urbis es? || adeo hospes huiusce urbis || iacienda moles erat quae continenti urbem committeret || castra urbesque primo impetu rapio || fabula, nec sentis, tota iactaris in urbe || castra … sociorum populorum, quae urbi adiuncta erant || circa muros unius urbis haerebat || iacentia et plana urbis loca implevit || M. Tullius, inquilinus civis urbis Romae || o nox illa fausta huic urbi! || clarissimarum urbium excidio celeberrimi viri || circumsederi urbem Romanam ab odio finitimorum || ablegatam ab urbe et ab re publica iuventutem =
excluding the youth from the city and politics
|| Athenae qua in urbe primum se orator extulit || adflatuque suo populos urbesque domosque polluit || avidus muros optatae molior urbis || advolabat ad urbem a Brundisio homo impotentissimus || arx quam munierat Dionysius ad urbem obsidendam || ad hanc urbem quam e suis faucibus ereptam esse luget =
towards this city that he deplores was taken away from his clutches
|| C. Marcellum … exterminandum ex illa urbe curavit || Antiochiae celebri quondam urbe et copiosa || addubitavere (= addubitaverunt) an in urbem subducerent copias || an vero vos hospites in hac urbe versamini? || adeo ut nemo in urbe esset qui sacrificiis praecineret || ager urbesque captae Aetolos sequuntur || ab incendio intellegebat urbem vigiliis munitam =
he understood that the city was protected from the fire by the guards watching over
|| absum ab Urbe milia passuum ducenta =
to be two hundred miles away from Rome
|| a cervicibus urbis iugum servile deicio =
to let the yoke of servitude from the neck of the city
|| atrae massam picis urbe reportat || alios (deos) votis ex urbe sua evocatos || ab urbe plus quam decem dies absum =
to be away from Rome for more than ten days
|| altera pars (urbis) infrequens aedificiis erat || aspicit urbem immunem tanti belli || Fabio satis visum ut ovans urbem iniret || Sabini usque ad portas urbis populantes incessere (= incesserunt) || an venit in votum Attalicis ex urbibus una? || Alpheae ab origine Pisae urbs Etrusca solo || alternae voces ad arma et hostes in urbe sunt audiebantur || completur urbs clivus comitium tribunis centurionibus evocatis || Babylon apud Iohannem nostrum Romae urbis figura est || vox una totas urbes simul percutit || capta urbe nihil fit reliqui victis || alloquio leni hostes pellicere ad dedendam urbem || carcer … media urbe imminens foro aedificatur || Capitolium … opus vel in hac magnificentia urbis conspiciendum || alii intra moenia atque in sinu urbis sunt hostes || ad urbem cum imperio rei publicae causa remaneo || ad utilitatem et defensionem urbium summam habet opportunitatem || accipio aliquem in urbem (or urbe), domum, intra moenia, tecto =
to receive someone in the city, at home, within the walls, under one's own roof
|| Catilinam huic urbi ferro flammaque minitantem || Catilina, perge, quo coepisti, egredere aliquando ex urbe || ab urbe oppugnanda Poenum absterruere conspecta moenia =
the sight of the walls deterred the Carthaginians from besieging the city
|| ad ipsam Romam urbem infesta signa ferri iussit =
he ordered that the storming columns would advance against the city of Rome itself
|| admiscentur maritimae urbes novis sermonibus ac disciplinis || certas cuique partes ad custodiam urbis attribuit || da, Thymbraee, fessis et genus et mansuram urbem || ad urbem venienti tota obviam civitas processerat || ad Clupeam urbem escensione facta agrum vastavit =
after his landing at Clupea, he laid waste on the territory
|| captam suam urbem videre : opera perfecta, turrim subrutam || ad Sidona ventum est, urbem vetustate famaque conditorum inclitam || catapultas, ballistas tormentaque alia, oppugnandae urbi comparata erant || agitantibus tribunis plebem ut in urbem paratam Veios transmigrarent || castra nunc - inquit - vobis hostium urbemque praedae do || Capua … urbs trunca, sine senatu, sine plebe, sine magistratibus || tabulae pictae, quibus ornatior Ambracia … quam ceterae regionis eius urbes erant || ad arcendam vim advenarum armati ex urbe atque agris concurrunt =
armed men from the cities and the fields are needed to repel the aggression (of the foreigners)
|| adparatum omnem oppugnandae urbis in primam aciem afferre || Maecenati urbe in ipsa velut peregrinum otium permisit || habebat … rex castra in continenti, a qua urbem angustum fretum dirimit || audiit illum solutum vinculis multis urbibus exitio futurum || classis Punica litori, quod inter urbem et castra Romana erat, adpulsa est || artes quas arcessivisti ex urbe ea quae domus est semper habita doctrinae || censores glarea_ vias extra urbem substruendas marginandasque locaverunt || Caesaris furor atque Pompei urbem … quasi diluvio et inflammatione corripuit || adeo, ut iure sit gloriatus marmoream se relinquere (urbem), quam latericiam accepisset || clamor turbavit Volscos utpote capta urbe, cui ad ferendam opem venerant || ab hoc quattuor quoque partis (= partes) urbis tribus dictae, ab locis Suburana, Palatina, Esquilina, Collina =
from this (were) called tribes also for area of the city, Suburrana, Palatina, Esquilina and Collina
|| Q. Fabius (edixit) ut frumenta omnes ex agris ante kalendas iunias primas in urbes munitas conueherent
